Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu: Hukuki Değerlendirme ve Yargı Kararları
Trafik güvenliği, toplumun huzuru ve bireylerin can ve mal güvenliği açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 179, "Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu"nu düzenleyerek ulaşım güvenliğini tehlikeye atan fiilleri cezai yaptırıma bağlamıştır. Bu makalede, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun unsurları, cezai yaptırımları, seri muhakeme usulü kapsamı ve ilgili yargı kararları ele alınacaktır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Nedir?
TCK madde 179, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarının güvenliğini tehlikeye atan fiilleri suç olarak tanımlar. Bu suç, üç farklı şekilde işlenebilir:
- Ulaşım İşaretlerine Müdahale (TCK m.179/1):
Ulaşımın güvenliğini sağlamak amacıyla konulmuş işaretlerin değiştirilmesi, kaldırılması, kullanılmaz hale getirilmesi veya yanlış işaretler verilmesi sonucu başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeye neden olunmasıdır. - Tehlikeli Araç Kullanımı (TCK m.179/2):
Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarının, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesidir. - Alkol veya Uyuşturucu Etkisi Altında Araç Kullanımı (TCK m.179/3):
Alkol, uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanılmasıdır
Suçun Unsurları
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun oluşabilmesi için şu unsurlar aranır:
- Maddi Unsur: Suçun, ulaşım güvenliğini tehlikeye sokacak somut bir fiil üzerinden gerçekleşmesi gerekir.
Örnek: Trafik işaretlerine müdahale, alkol etkisi altında araç kullanımı. - Manevi Unsur: Bu suç genellikle kastla işlenir. Fail, eyleminin başkalarının hayatını, sağlığını veya malvarlığını tehlikeye sokacağını bilerek hareket eder.
- Sonuç: Suçun oluşması için somut bir tehlikenin meydana gelmesi gereklidir. Bu tehlike yalnızca varsayımsal değil, açık ve belirgin olmalıdır
Cezai Yaptırımlar
TCK madde 179 kapsamında işlenen suçlar için öngörülen cezalar şöyledir:
- Ulaşım İşaretlerine Müdahale (TCK m.179/1):
Bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası. - Tehlikeli Araç Kullanımı (TCK m.179/2):
Üç aydan iki yıla kadar hapis cezası. - Alkol veya Uyuşturucu Etkisi Altında Araç Kullanımı (TCK m.179/3):
Üç aydan iki yıla kadar hapis cezası.
Ayrıca, Karayolları Trafik Kanunu madde 48/6'ya göre, 1.00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkında TCK madde 179/3 hükümleri uygulanır. Bu durumda, sürücü hem idari para cezası hem de hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir.
Seri Muhakeme Usulü Kapsamında Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, 7188 sayılı Kanun ile Türk Ceza Kanunu'na eklenen seri muhakeme usulüne tabi suçlar arasında yer almaktadır. Seri muhakeme usulü, suçun basit ve hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasını amaçlayan bir yargılama yöntemidir.
Seri muhakeme usulünde şu aşamalar izlenir:
- Savcının Teklifi: Savcı, suça ilişkin yeterli delil bulduğunda sanığa seri muhakeme usulünü teklif eder. Sanık bu teklifi kabul ederse süreç devam eder.
- Ceza İndirimi: Seri muhakeme usulü uygulanması durumunda, TCK’daki ceza miktarından belirli bir oran indirimi yapılır.
- Hızlı Yargılama: Dava, sulh ceza mahkemesinde hızlı bir şekilde sonuçlanır ve uzun süren klasik yargılama süreçlerinden kaçınılmış olur.
Bu usul, hem adli makamların iş yükünü hafifletmekte hem de sanık için daha kısa sürede netice alınmasını sağlamaktadır. Ancak, seri muhakeme usulü yalnızca belirli suçlar ve basit nitelikli fiiller için uygulanabilir.
Yargı Kararları
- Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 7.9.2020 Tarih ve 2020/150 E., 2020/4278 K. Sayılı Kararı:
Sanığın 1,81 promil alkollü şekilde araç kullanarak yaya geçidinde bir yayaya çarpması sonucu, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun oluştuğuna hükmedilmiştir. - Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 23.12.2009 Tarih ve 2009/53795 E., 2009/48456 K. Sayılı Kararı:
Sanığın tali yoldan ana yola çıkarken trafik işaretlerine uymayarak kazaya neden olması, taksirle gerçekleşen bir eylem olarak değerlendirilmiş ve trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun kasten işlenebileceği vurgulanmıştır. - Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 5.6.2015 Tarih ve 2014/15163 E., 2015/9970 K. Sayılı Kararı:
Sanığın alkol etkisi altında araç kullanarak trafik güvenliğini tehlikeye soktuğu ve bu nedenle cezalandırılması gerektiği belirtilmiştir
Sonuç ve Değerlendirme
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, toplumun genel güvenliğini korumayı amaçlayan önemli bir düzenlemedir. Sürücülerin, trafik kurallarına uymaları, alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanmamaları ve genel olarak dikkatli ve özenli davranmaları hem kendi güvenlikleri hem de toplumun güvenliği açısından hayati önem taşır. Seri muhakeme usulünün uygulanması ise bu suçların daha hızlı bir şekilde sonuçlanmasına katkıda bulunmaktadır.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki bir sorunla karşılaşmanız durumunda, bir avukata danışmanız tavsiye edilir.