Araç Değer Kaybı: Hukuki Çerçeve, Yargıtay Kararları ve Tazminat Süreci
Trafik kazaları, yalnızca fiziksel hasarlarla değil, araçların ikinci el piyasa değerinde kalıcı düşüşlere de neden olabilir. Bu durum, hukuk terminolojisinde araç değer kaybı olarak tanımlanır. Araç değer kaybı, araç sahibinin malvarlığında meydana gelen somut bir zarar olup, hukuki olarak tazmin edilebilir bir hak doğurur. Bu makalede, araç değer kaybının hukuki boyutları, sigorta başvuru süreci, yargı kararları ve dikkat edilmesi gerekenler detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, kaza sonrası aracın onarılmış olmasına rağmen ikinci el piyasasındaki değerinin düşmesidir. Hasar geçmişi bulunan araçlar, piyasa alıcıları tarafından genellikle daha az tercih edilir. Bu durum, özellikle değişen parçalar ve büyük onarımlar sonrasında daha belirgin hale gelir.
Değer Kaybına Etki Eden Unsurlar
- Aracın yaşı ve kilometresi,
- Kaza öncesi ve sonrası piyasa değeri,
- Hasarın niteliği (parça değişimi, boyama gibi),
- Onarımda kullanılan malzemenin kalitesi.
Hukuki Dayanak
Araç değer kaybı, Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiil ve tazminat hükümlerine dayanılarak talep edilir. Aynı zamanda kusurlu tarafın trafik sigortası bu zararı karşılamakla yükümlüdür.
- Türk Borçlar Kanunu Madde 49:
Haksız fiil nedeniyle zarar gören kişi, malvarlığında meydana gelen zararların tazminini talep edebilir. - Türk Borçlar Kanunu Madde 72:
Zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı ve failini öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl, her hâlükârda 10 yıldır. - Zorunlu Trafik Sigortası Genel Şartları:
Trafik sigortası, kazaya neden olan kusurlu tarafın mali sorumluluğunu karşılamak üzere değer kaybını da kapsar
Yargıtay Kararları
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2020/4382 E., 2021/3456 K. sayılı kararı:
"Araç değer kaybı, malvarlığında meydana gelen somut bir zarar kalemidir ve sigorta teminatı kapsamındadır. Araçta yapılan onarımlardan bağımsız olarak, piyasa değerindeki düşüşün tazmini gereklidir."
Bu karar, araç değer kaybının tazmini için sigorta şirketlerinin sorumluluğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2018/2359 E., 2019/1120 K. sayılı kararı:
"Değer kaybı, araç sahibinin ekonomik zararını ifade eder ve yalnızca onarım masraflarıyla giderilemeyecek bir zarardır. Bu zarar, piyasa değerindeki düşüş dikkate alınarak hesaplanmalıdır."
Sigorta Başvuru Süreci
- Sigorta Şirketine Başvuru:
Kazada kusurlu tarafın trafik sigortasına, araç değer kaybı için yazılı başvuru yapılmalıdır. Başvuru sırasında şu belgeler hazırlanmalıdır:- Kaza tespit tutanağı,
- Onarım faturaları,
- Ekspertiz raporu,
- Araç ruhsatı fotokopisi.
- Tahkim Süreci veya Mahkemeye Başvuru:
Sigorta şirketi talebi reddederse veya eksik ödeme yaparsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir. Tahkim süreci, genellikle daha hızlı sonuçlanır. Ayrıca, araç sahibi doğrudan mahkemeye başvurarak tazminat davası açmayı da tercih edebilir
Hasar Danışmanlık Şirketlerine Dikkat Edin
Araç değer kaybı taleplerinde hasar danışmanlık şirketleriyle çalışmak, ek maliyetlere ve hak kayıplarına yol açabilir. Bu tür şirketler genellikle yüksek komisyon oranları talep eder ve sigorta şirketleriyle anlaşmazlık durumunda hukuki yeterliliğe sahip olmadıkları için sürecin verimli yürütülmesini engelleyebilir. Bu nedenle, araç sahiplerinin doğrudan sigorta şirketine veya bir hukukçuya başvurması önerilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Zamanaşımı Süresi:
Araç değer kaybı talebi, kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde yapılmalıdır. - Belgelerin Eksiksiz Hazırlanması:
Kaza tespit tutanağı, ekspertiz raporu, onarım faturaları gibi belgelerin doğru ve eksiksiz sunulması gereklidir. - Hukuki Danışmanlık:
Araç değer kaybı taleplerinde uzman bir hukukçu ile çalışmak, hak kayıplarını önlemek için önemlidir
Sonuç
Araç değer kaybı, trafik kazaları sonrasında araç sahiplerinin malvarlığında meydana gelen önemli bir zarardır. Bu zararın tazmini için sigorta şirketine yazılı başvuru yapılmalı, gerektiğinde tahkim veya mahkeme süreci devreye alınmalıdır. Hukuki sürecin doğru şekilde yürütülmesi, araç sahiplerinin hak kaybı yaşamaması için kritik öneme sahiptir. Araç sahiplerinin bu süreçte bir avukattan destek alması önerilir.
Bu makale bilgilendirme amaçlı olup, iş elde etme amacı gütmemektedir.